Kanola

ÇİMSAN TÜRKİYE’ de İLK SERTİFİKALI KANOLA TOHUMLUĞU ÜRETEN ÖZEL TARIMSAL ARAŞTIRMA KURULUŞUDUR.

Toprak ve İklim Talepleri

Kanola bitkisinin kışlık ve yazlık çeşitleri bulunmaktadır.
Ülkemizde genellikle kışlık Kanola tarımı tercih edilmektedir. Kanola bitkisi, kumlu ve hafif toprakların dışında bütün toprak çeşitlerinde yetişme özelliğine sahiptir. Su tutan ve göllenen topraklarda zarar görmektedir.
En iyi yetişen toprak; humuslu, derin yapılı, nötr veya hafif alkali ve hafif asidik topraklardır.
Rozetleşmesini tamamlamış olarak ( 8 – 10 yaprak ) kışa girmesi gereken Kanola bitkisi, kış koşullarında - 15°C’ ye kadar dayanıklıdır. Rozetleşmesini tamamlamadan kışa giren kanola sıfırın altındaki düşük soğuklukta yüksek zarar görebilmektedir.Rozetleşmenin tamamlanabilmesi için tavlı toprağa ekilmeli veya sulanarak çıkışı sağlanmalıdır.
Kanola tohumu, küçük olduğundan çimlendikten sonra yüzeye çıkışının rahat olabilmesi ve homojen bir bitki oluşumu için tohum yatağı iyi hazırlanmalı ve 1 -2 cm derinliğine ekilmelidir.
Düzgün çıkış için; ekimden önce toprak yüzeyinin düzgün olması, bastırılması ve merdane yada tapan çekilmesi gerekir.

Ekim Zamanı ve Şekli

Orta Anadoluda; 01 Eylül – 15 Ekim.
Trakya, Karadeniz, Marmara Bölgesinde; 15 Eylül - 30 Ekim.
Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde; 15 Ekim – 30 Kasım ideal ekim zamanlarıdır. İklim değişikliklerine göre bu süreler değşiklik gösterebilir.
Çimlenmenin gerçekleşmesi için toprak sıcaklığının en az 10 – 12°C olması gerekmektedir. Rozetleşmesini tamamlamış Kanola bitkisi kuvvetli bir kök yapısı geliştirerek kış soğuğundan zarar görmez ve hastalıklara karşı direnci artar.
Kanola tohumu, buğday mizberi veya yonca ekim makinesi gibi küçük tohumları ekebilen mekanik yada basınçlı mibzerlerle ekilmelidir. Ekimden sonra silindirleme işlemi yapılırsa suyun dağılımı ve çıkış işlemi daha sağlıklı olur. İyi bir ürün için m² ye ortalama 60 – 80 bitki gelecek şekilde, bir dekara 400 – 600 gram arası Kanola tohumu ekilmesi idealdir.
Aşırı sık ve derin ekim yapılmamalıdır.
Derin ve sık ekimde kök yapısı tam olarak gelişmeyeceği ve rozetleşme tamamlanamayacağı için kış soğuklarında önemli zarar görebilir.

Bakım

Zamanında yapılan ekimlerde Kanola sağlıklı ve baskın geliştiği için, yabancı ot barındırmaz.
Hızlı gelişme yeteneğine sahip yabancı otlar, özellikle ilk gelişme devresinde faydalı tarla alanını kaplayarak Kanolanın gelişmesini engeller ve bitki besin maddelerine ortak olarak verim düşüklüğüne neden olurlar. Kanola 30 – 40 cm. boyuna ulaştığında daha kuvvetli gelişerek yabancı otların gelişmesini engeller.
Kanola ile yaban hardalın aynı familyadan olması sebebi ile Kanolada yabancı ot mücadelesi zordur. Bu sebeple yabani hardalın yoğun olduğu tarlalara Kanola ekilmemesi tavsiye edilir. Ekim yapıldığı takdirde hasat edilecek Kanola tohumuna karışan hardal kaliteyi bozar.
Kanola göllenmelere karşı hassas olduğundan taban suyu yüksek olan tarlalara ekilmemelidir. Ekildiği takdirde yağışlı dönemlerde tarladan suyun tahliye edilmesi gereklidir.

Gübreleme

İlk gübreleme: Kanola tohumları ekim öncesi SpeedEx SMART isimli organomineral tohum gübresi ile 20 kg tohuma 1 kutu (800 gr.) gelecek şekilde hafif nemlendirilerek kaplanır ve ekilir.

İkinci Gübreleme: Kanola Bitkisi kışa girmeden önce 8 – 10 yapraklı döneminde CANOLA power isimli azotlu organomineral sıvı yaprak gübresi ile gübrelenmelidir. Bu gübreleme bitkiyi besleyerek, kışa girmeden önce mukavemetini artırır ve kış donlarından daha az etkilenmesini sağlar, hemde streç görevi yaparak bitkiye koruyucu bir etki yapar.

Üçüncü Gübreleme: Kanola bitkisinin erken ilkbahar sapa kalma döneminde dekara toprak yapısına göre değişmekle birlikte 25 -30 kg Amonyum Sülfat verilmelidir.

Dördüncü Gübreleme: Kanola bitkisi çiçeklerinin %80’ nin dökülmesine müteakip dane tutumu başlama aşamasında yine dekara 25 – 30 kg. Amonyum Sülfat gübrelemesi Kanola bitkisi için idealdir. Bu dört aşamalı gübreleme programı Kanola bitkisi için yeterli ve bilimsel bir programdır.

UYARI

Gübreleme programı, Kanolada verim için en önemli kriterdir. Bu işlemin doğru yapılması verimde %30 - %40 oranında artışa neden olur. Yanlış gübreleme ise (Üre ve Amonyum Nitrat kullanımı gibi) verimi artırmak bir yana bitkinin aşırı boylanması sonucu mukavemetinin azalmasına, yatmasına, tane tutamamasına ve dolayısı ile önemli verim kayıplarına neden olur.

Hastalık ve Zararları

Kanolanın önemli zararlıları; Toprak pireleri, tarla salyangozu, Kanola sap hortum böceği, lahana kelebeği ve yaprak bitidir.
Özellikle Trakya'da lahana kelebeği, Karadeniz Bölgesi'nde ve Akdeniz Bölgesi'nde yaprak biti zararı görülür.
Zararlılar yaprakların ve çiçek saplarının öz suyunu emerek beyazlama yapmakta ve önemli verim kayıplarına neden olmaktadır.
Zararlılar ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Önemli hastalıkları ise; mildiyö, Kanola kök uru, kurşuni küf’ tür. Marmara Bölgesi ve Trakya'da hastalıklar yaygın değildir.

Hasat ve Depolama

Kanola havaların sıcak veya yağışlı gitmesine ve çeşidin erkenciliğine bağlı olarak çiçeklenmeden 40 – 50 gün sonra hasat olumunu gelir.
Hasat olumu geldiğinde bitkilerin sap, yaprak ve kapsülleri tamamen kuruyup sararır. Kırmızımsı sarı bir renk oluşur. Tohum kahverengiye dönüşmüşse hasat zamanı gelmiş demektir.
Kanolada olgunlaşma aşağıdan yukarıya doğru olduğundan, tam olgunlaşma beklenirse alt kapsüllerde çatlama olur. Erken hasatta ise üst kapsüller tam olgunlaşmadığından verim kaybı olur.
Güvenli bir depolama için tanelerin rutubeti %9’u geçmemelidir. Sıcaklık ve nem kontrollü ortamlarda depolanmalıdır. Aksi takdirde çabuk kızışma ve küflenme meydana gelir.